15.11.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 306/37

(1)

Ένα θεσμικό σύστημα προστασίας (ΘΣΠ) κατά την αναφορά του άρθρου 113 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 είναι συμβατική ή θεσμική ρύθμιση ευθύνης, η οποία προστατεύει τα ιδρύματα που συμμετέχουν σε αυτή και τους εξασφαλίζει την απαιτούμενη ρευστότητα και φερεγγυότητα προκειμένου να αποφεύγεται η χρεοκοπία όταν είναι αναγκαίο. Σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να απαλλάσσουν ιδρύματα που αποτελούν μέλη ΘΣΠ από την εφαρμογή ορισμένων απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας ή να επιτρέπουν ορισμένες εξαιρέσεις, με την επιφύλαξη συγκεκριμένων προϋποθέσεων που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 575/2013.

(2)

Ως αρμόδια αρχή για την προληπτική εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων που χαρακτηρίζονται σημαντικά στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι υπεύθυνη για την αξιολόγηση των αιτήσεων που υποβάλλουν τα εν λόγω ιδρύματα.

(3)

Οι προϋποθέσεις για την αξιολόγηση των ΘΣΠ για σκοπούς προληπτικής εποπτείας ορίζονται στο άρθρο 113 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013. Ο εν λόγω κανονισμός παρέχει στις αρμόδιες αρχές κάποιο βαθμό διακριτικής ευχέρειας κατά την εποπτική αξιολόγηση που διενεργείται προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις. Προς διασφάλιση συνοχής, αποτελεσματικότητας και διαφάνειας, η ΕΚΤ συμπεριέλαβε ένα νέο κεφάλαιο στον «Οδηγό της ΕΚΤ σχετικά με την άσκηση δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών που παρέχει το ενωσιακό δίκαιο», το οποίο αφορά την προσέγγιση όσον αφορά την αναγνώριση των ΘΣΠ για σκοπούς προληπτικής εποπτείας (3) και εξειδικεύει τον τρόπο με τον οποίο η ίδια θα αξιολογεί τη συμμόρφωση αυτών και των μελών τους με τις εν λόγω προϋποθέσεις.

(4)

Η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για την αποτελεσματική και συνεπή λειτουργία του ΕΕΜ και, στο πλαίσιο των καθηκόντων επίβλεψης που επιτελεί, θα πρέπει να διασφαλίζει ότι το προϊόν των εποπτικών διαδικασιών χαρακτηρίζεται από συνέπεια. Ενόψει τούτου εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές με αποδέκτες τις εθνικές αρμόδιες αρχές (ΕΑΑ), βάσει των οποίων θα πρέπει να εκτελούνται τα εποπτικά καθήκοντα και να λαμβάνονται οι εποπτικές αποφάσεις όσον αφορά τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα.

(5)

Καθώς τα ΘΣΠ είναι δυνατό να περιλαμβάνουν σημαντικά και λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, είναι σημαντικό να διασφαλίζεται η συνεπής μεταχείριση των μελών τους σε επίπεδο ΕΕΜ, προκειμένου να ενισχύεται η συνέπεια των αποφάσεων που εκδίδουν η ΕΚΤ και οι ΕΑΑ. Για τα ΘΣΠ στα οποία συμμετέχουν σημαντικά και λιγότερο σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα έχει ιδιαίτερη σημασία, τόσο η ΕΚΤ όσο και οι ΕΑΑ, που είναι υπεύθυνες για την προληπτική εποπτεία των σημαντικών και λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων αντίστοιχα, να χρησιμοποιούν τα ίδια κριτήρια για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητας. Η χρήση των ίδιων κριτηρίων από τις ΕΑΑ ενδείκνυται και για την αξιολόγηση ΘΣΠ αποτελούμενων αποκλειστικά από λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, καθώς η σύνθεση των εν λόγω ΘΣΠ και ο χαρακτηρισμός των μελών τους ως σημαντικών ή λιγότερο σημαντικών μπορεί να μεταβληθεί με την πάροδο του χρόνου,

α)

ο αντισυμβαλλόμενος είναι ίδρυμα, χρηματοδοτικό ίδρυμα ή επιχείρηση παροχής επικουρικών υπηρεσιών που υπόκειται σε καθεστώς προληπτικής εποπτείας·

β)

ο αντισυμβαλλόμενος που αιτείται την άδεια είναι εγκατεστημένος στο ίδιο κράτος μέλος.

α)

η σύνθεση του μετοχικού κεφαλαίου ή η νομική δομή των μελών θα μπορούσε να παρακωλύσει τη δυνατότητα μεταβίβασης ιδίων κεφαλαίων ή την εξόφληση υποχρεώσεων·

β)

η τυπική διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη μεταξύ των μελών μεταβίβαση ιδίων κεφαλαίων διασφαλίζει την άμεση μεταβίβαση αυτών·

γ)

οι εσωτερικοί κανονισμοί των μελών, οι συμφωνίες μετόχων ή άλλες γνωστές συμφωνίες περιέχουν διατάξεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόσκομμα στη μεταβίβαση ιδίων κεφαλαίων ή στην εξόφληση υποχρεώσεων από τον αντισυμβαλλόμενο·

δ)

υπήρξαν σοβαρές δυσκολίες σε επίπεδο διοίκησης ή ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης όσον αφορά τα μέλη, που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην άμεση μεταβίβαση ιδίων κεφαλαίων ή στην εξόφληση υποχρεώσεων·

ε)

τρίτα πρόσωπα (6) είναι σε θέση να ελέγχουν ή να αποτρέπουν την άμεση μεταβίβαση ιδίων κεφαλαίων ή την εξόφληση υποχρεώσεων·

στ)

υπάρχουν παλαιότερες ενδείξεις σχετικά με ροές κεφαλαίων μεταξύ μελών, οι οποίες καταδεικνύουν τη δυνατότητα άμεσης μεταβίβασης κεφαλαίων ή εξόφλησης υποχρεώσεων.

α)

το πλαίσιο λειτουργίας του ΘΣΠ αποτελείται από ρυθμίσεις οι οποίες περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα μέτρων, διαδικασιών και μηχανισμών. Το εν λόγω πλαίσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει τη δυνατότητα λήψης σειράς μέτρων, από τα λιγότερο παρεμβατικά μέχρι τα πιο σημαντικά, ανάλογα με την επικινδυνότητα του επωφελούμενου ιδρύματος και τη σοβαρότητα των οικονομικών του δυσχερειών, περιλαμβανομένης της άμεσης κεφαλαιακής στήριξης και παροχής ρευστότητας. Η στήριξη μπορεί να συνοδεύεται από όρους, όπως, για παράδειγμα, η εφαρμογή μέτρων ανάκαμψης και αναδιάρθρωσης από το ίδρυμα·

β)

η δομή διακυβέρνησης του ΘΣΠ και η διαδικασία λήψης αποφάσεων για μέτρα στήριξης επιτρέπουν την έγκαιρη παροχή στήριξης·

γ)

υπάρχει σαφής δέσμευση για την παροχή στήριξης μέλους το οποίο περιέρχεται ή είναι πιθανό ότι θα περιέλθει σε κατάσταση αφερεγγυότητας ή έλλειψης ρευστότητας παρά το ότι έχει προηγηθεί παρακολούθηση κινδύνων και λήψη μέτρων έγκαιρης παρέμβασης, καθώς και για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των μελών του με τις σχετικές κανονιστικές απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και ρευστότητας·

δ)

το ΘΣΠ διενεργεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τον ποσοτικό προσδιορισμό δυνητικών μέτρων κεφαλαιακής στήριξης και ενίσχυσης της ρευστότητας·

ε)

η δυνατότητα απορρόφησης κινδύνων του ΘΣΠ (εν είδει καταβεβλημένων κεφαλαίων, δυνατότητας καταβολής εκ των υστέρων εισφορών και ανάλογων δεσμεύσεων) επαρκεί για την κάλυψη δυνητικών μέτρων στήριξης των μελών του·

στ)

έχει δημιουργηθεί εκ των προτέρων ταμείο με σκοπό τη διασφάλιση έγκαιρα διαθέσιμων κεφαλαίων του ΘΣΠ για τη λήψη μέτρων στήριξης και

α)

τα μέλη του ΘΣΠ είναι υποχρεωμένα να παρέχουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο κύριο όργανο διοίκησής του επικαιροποιημένα στοιχεία για την κατάσταση κινδύνου τους, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τα ίδια κεφάλαια και τις απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων τους·

β)

υπάρχουν ανάλογες κατάλληλες ροές δεδομένων και πληροφοριακά συστήματα·

γ)

το κύριο όργανο διοίκησης του ΘΣΠ καθορίζει ομοιόμορφα πρότυπα και μεθοδολογίες για το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων που οφείλουν να εφαρμόζουν τα μέλη του·

δ)

υπάρχει κοινός ορισμός των κινδύνων για τους σκοπούς της παρακολούθησης και κατάταξης των κινδύνων από το ΘΣΠ, για όλα τα μέλη παρακολουθούνται οι ίδιες κατηγορίες κινδύνων και για την ποσοτικοποίηση των κινδύνων χρησιμοποιούνται το ίδιο επίπεδο εμπιστοσύνης και ο ίδιος χρονικός ορίζοντας·

ε)

τα συστήματα που διαθέτει το ΘΣΠ για την παρακολούθηση και κατάταξη των κινδύνων κατατάσσουν τα μέλη του με βάση την κατάσταση κινδύνου τους, εάν δηλαδή το ΘΣΠ έχει ορίσει διαφορετικές κατηγορίες στις οποίες αντιστοιχεί τα μέλη του προκειμένου να καθίσταται δυνατή η έγκαιρη παρέμβαση·

στ)

το ΘΣΠ είναι ικανό να επηρεάσει την κατάσταση κινδύνου των μελών του μέσω της έκδοσης απευθυνόμενων σε αυτά οδηγιών, συστάσεων κ.λπ., παραδείγματος χάριν για τον περιορισμό ορισμένων δραστηριοτήτων ή την επιβολή υποχρέωσης μείωσης ορισμένων κινδύνων.

α)

το ΘΣΠ αξιολογεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα τους κινδύνους και τις ευπάθειες του τομέα στον οποίο ανήκουν τα μέλη του·

β)

τα αποτελέσματα της έκθεσης κατάστασης κινδύνου συνοψίζονται σε αναφορά ή άλλο έγγραφο και διανέμονται στα οικεία όργανα λήψης αποφάσεων του ΘΣΠ και/ή των μελών λίγο μετά την οριστικοποίησή τους·

γ)

τα μέλη ενημερώνονται από το ΘΣΠ για την κατάταξή τους με βάση τον κίνδυνο σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 113 παράγραφος 7 στοιχείο γ).

α)

η ενοποιημένη ή συνολική έκθεση ελέγχεται από ανεξάρτητο εξωτερικό ελεγκτή με βάση το σχετικό λογιστικό πλαίσιο ή, κατά περίπτωση, τη μέθοδο άθροισης·

β)

ο εξωτερικός ελεγκτής υποχρεούται να παρέχει ελεγκτική γνώμη·

γ)

όλα τα μέλη του ΘΣΠ και τυχόν θυγατρικές, τυχόν διαμεσολαβητικές δομές, όπως εταιρείες συμμετοχών, και η οντότητα που διοικεί το ίδιο το ΘΣΠ (εάν είναι νομική οντότητα) περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής της ενοποίησης·

δ)

σε περιπτώσεις που το ΘΣΠ συντάσσει έκθεση με συνολικό ισολογισμό και συνολικούς λογαριασμούς εσόδων-εξόδων, η μέθοδος άθροισης μπορεί να διασφαλίσει την εξάλειψη όλων των ανοιγμάτων εντός του ομίλου.

α)

ο εξωτερικός ελεγκτής που είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο της ενοποιημένης ή συνολικής χρηματοοικονομικής έκθεσης μπορεί να επιβεβαιώσει ότι οι εν λόγω πρακτικές έχουν εξαλειφθεί·

β)

τυχόν συναλλαγές των μελών έχουν οδηγήσει σε αθέμιτη δημιουργία ιδίων κεφαλαίων σε μεμονωμένο, υποενοποιημένο ή ενοποιημένο επίπεδο.

α)

εάν το ΘΣΠ διαθέτει επαρκή αριθμό μελών (μεταξύ των εν δυνάμει επιλέξιμων προς συμμετοχή ιδρυμάτων) για την κάλυψη μέτρων στήριξης που ενδέχεται να χρειαστεί να εφαρμόσει·

β)

το επιχειρηματικό μοντέλο των μελών, την επιχειρηματική στρατηγική, το μέγεθος, τους πελάτες, τον περιφερειακό χαρακτήρα, τα προϊόντα, τη δομή χρηματοδότησης, τις κατηγορίες σημαντικών κινδύνων, τις συμφωνίες συνεργασίας όσον αφορά τις πωλήσεις και τις συμφωνίες παροχής υπηρεσιών με άλλα μέλη του ΘΣΠ κ.λπ.·

γ)

εάν τα διαφορετικά επιχειρηματικά προφίλ των μελών επιτρέπουν την παρακολούθηση και κατάταξη των καταστάσεων κινδύνου τους με βάση τα ομοιόμορφα διατυπωμένα συστήματα που διαθέτει το ΘΣΠ κατά το άρθρο 113 παράγραφος 7 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013·

δ)

ότι οι τομείς του ΘΣΠ συχνά βασίζονται στη συνεργασία, υπό την έννοια ότι τα κεντρικά ιδρύματα και τα λοιπά εξειδικευμένα ιδρύματα του δικτύου του ΘΣΠ παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες σε άλλα μέλη του ΘΣΠ. Όταν αξιολογεί την ομοιομορφία των επιχειρηματικών προφίλ, η ΕΑΑ θα πρέπει να εξετάζει τον βαθμό στον οποίο οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των μελών σχετίζονται με το δίκτυο (προϊόντα και υπηρεσίες που παρέχονται σε τοπικές τράπεζες, παροχή υπηρεσιών σε κοινούς πελάτες, δραστηριότητες στις αγορές κεφαλαίων κ.λπ.).