Wijzigingen in het operationele raamwerk voor de implementatie van het monetair beleid

13 maart 2024

• Raad van Bestuur blijft monetairbeleidskoers sturen door de rente op de depositofaciliteit aan te passen
• Liquiditeit wordt verschaft via een brede mix van instrumenten
• Basisherfinancieringstransacties moeten een centrale rol spelen bij de invulling van de liquiditeitsbehoeften van banken en blijven uitgevoerd worden als vasterentetenders met volledige toewijzing tegen breed onderpand
• De spread tussen de rente op basisherfinancieringstransacties en de rente op de depositofaciliteit wordt vanaf 18 september 2024 beperkt tot 15 basispunten
• Evaluatie van de belangrijkste parameters van het raamwerk voorzien in 2026, op basis van de tot dan opgedane ervaring, of eerder indien noodzakelijk

De Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) heeft vandaag een besluit genomen over wijzigingen in het operationele raamwerk voor de implementatie van het monetair beleid. Deze wijzigingen beïnvloeden de manier waarop centralebankliquiditeit wordt verschaft naarmate de overliquiditeit in het bankstelsel geleidelijk terugloopt, ook al blijft die de komende jaren nog aanzienlijk. Het doel van het operationele raamwerk is de sturing van de korte geldmarktrente zo goed mogelijk af te stemmen op de besluiten van de Raad van Bestuur over het monetair beleid. Deze herziening was in december 2022 aangekondigd om ervoor te zorgen dat het operationele kader passend blijft als de balans van het Eurosysteem zich normaliseert.

De Raad van Bestuur heeft overeenstemming bereikt over een reeks beginselen voor de toekomstige implementatie van het monetair beleid:

• Doeltreffendheid: De belangrijkste doelstelling van het operationele raamwerk is de doeltreffende tenuitvoerlegging van de monetairbeleidskoers in overeenstemming met de bepalingen van het EU-Verdrag. Dat kan het beste door de sturing van de korte geldmarktrente af te stemmen op de besluiten over het monetair beleid. Enige volatiliteit in de geldmarktrente kan worden getolereerd, voor zover dit het signaal over de beoogde monetairbeleidskoers niet vertroebelt.
• Robuustheid: Het operationele raamwerk moet robuust zijn in uiteenlopende configuraties van het monetair beleid en in verschillende financiële en liquiditeitsomstandigheden. Het moet ook consistent zijn met het gebruik van de monetairbeleidsinstrumenten die deel uitmaken van de monetairbeleidsstrategie van de ECB. Het Eurosysteem is van plan centralebankreserves te verschaffen via een brede mix van instrumenten, om zo een doeltreffende, flexibele en stabiele bron van liquiditeit te bieden voor het bankstelsel en de financiële stabiliteit te ondersteunen.
• Flexibiliteit: De banksector van het eurogebied is groot en divers qua omvang, bedrijfsmodel en geografische ligging van de banken. Een elastisch aanbod van centralebankreserves op basis van de behoeften van banken is dan ook het meest geschikt om het hele bankstelsel van het eurogebied doeltreffend van liquiditeit te voorzien en om liquiditeitsschokken flexibel te helpen opvangen.
• Efficiëntie: Een efficiënt operationeel raamwerk zorgt voor de tenuitvoerlegging van de gewenste monetairbeleidskoers en doorkruist deze koers niet, met inachtneming van het evenredigheidsbeginsel en mogelijke netto neveneffecten, waaronder risico's voor de financiële stabiliteit. Het raamwerk moet bovendien de financiële soliditeit in stand houden. Een financieel solide balans ondersteunt de onafhankelijkheid van de centrale bank en maakt een soepele implementatie van het monetair beleid mogelijk.
• Open-markteconomie: Het ontwerp van het operationele raamwerk moet consistent zijn met het soepele en ordelijke functioneren van de markten, waaronder geldmarkten, die zeer nauw verweven zijn met de implementatie van het monetair beleid. Dit bevordert de efficiënte allocatie van middelen, een doeltreffend prijsvormingsmechanisme en een soepele transmissie van monetair beleid.
• Secundaire doelstelling: Onverminderd de primaire doelstelling van de ECB van prijsstabiliteit, en in de mate dat uiteenlopende configuraties van het operationele raamwerk evenzeer bijdragen aan de doeltreffende implementatie van de monetairbeleidskoers, moet het operationele raamwerk de ECB helpen haar secundaire doelstelling te realiseren, namelijk de ondersteuning van het algemene economische beleid in de Europese Unie, met name de transitie naar een groene economie. Tegen deze achtergrond zal het ontwerp van het operationele raamwerk erop gericht zijn klimaatoverwegingen binnen de structurele monetairbeleidstransacties te integreren.

In lijn met deze beginselen is de Raad van Bestuur de volgende belangrijke parameters en kenmerken voor zijn operationele raamwerk overeengekomen:

• De Raad van Bestuur blijft de monetairbeleidskoers sturen middels de rente op de depositofaciliteit. De korte geldmarktrente zal zich naar verwachting in de buurt van de depositorente ontwikkelen met een tolerantie voor enige volatiliteit zo lang die het signaal over de beoogde monetairbeleidskoers niet vertroebelt.
• Het Eurosysteem zal liquiditeit blijven verschaffen via een breed scala aan instrumenten, waaronder krediettransacties op korte termijn (d.w.z. basisherfinancieringstransacties) en driemaands langerlopende herfinancieringstransacties en, in een later stadium, structurele krediettransacties op langere termijn en een structurele effectenportefeuille.
• De basisherfinancieringstransacties zullen uitgevoerd blijven worden als vaste rentetenders met volledige toewijzing. Het is de bedoeling dat ze een centrale rol gaan spelen om aan de liquiditeitsbehoefte van de banken te voldoen en het gebruik ervan door tegenpartijen vormt een integrerend onderdeel van een soepele implementatie van het monetair beleid.
• De driemaands langerlopende herfinancieringstransacties zullen ook uitgevoerd blijven worden als vaste rentetenders met volledige toewijzing.
• De rente op basisherfinancieringstransacties zal zo aangepast worden dat de spread tussen de rente op de basisherfinancieringstransacties en de rente op de depositofaciliteit teruggebracht wordt van de huidige 50 basispunten naar 15 basispunten. Deze kleinere spread zal het bieden bij de wekelijkse transacties stimuleren, zodat de korte geldmarktrente zich waarschijnlijk zal ontwikkelen in de buurt van de rente op de depositofaciliteit. Hierdoor wordt de mogelijke volatiliteit bij de kortetermijnrente beperkt. Tegelijkertijd blijft er op deze manier ruimte voor geldmarktactiviteit en worden banken gestimuleerd op zoek te gaan naar financieringsmogelijkheden in de markt. Ook de rente op de marginale beleningsfaciliteit wordt aangepast zodat de spread tussen de rente op de marginale beleningsfaciliteit en de rente op basisherfinancieringstransacties onveranderd blijft op 25 basispunten. Deze wijzigingen gaan in per de zesde aanhoudingsperiode van 2024, die begint op 18 september 2024.
• Nieuwe structurele langerlopende herfinancieringstransacties en een structurele effectenportefeuille zullen in een later stadium worden ingevoerd, zodra de balans van het Eurosysteem weer duurzaam begint te groeien, waarbij rekening gehouden wordt met obligatieportefeuilles uit het verleden. Deze transacties zullen een substantiële bijdrage leveren aan de structurele liquiditeitsbehoefte van de banksector vanwege autonome factoren en de minimumreserveverplichtingen. De structurele herfinancieringstransacties en de structurele effectenportefeuille zullen worden gekalibreerd overeenkomstig de bovenstaande beginselen en om te voorkomen dat ze de monetairbeleidskoers doorkruisen. In lijn met zijn monetairbeleidsbeslissingen verwacht de Raad van Bestuur dat de afbouw van de portefeuilles die zijn opgebouwd in het kader van het programma voor de aankoop van activa (asset purchase programme – APP) en het pandemie-noodaankoopprogramma (pandemic emergency purchase programme – PEPP) blijft doorgaan.
• De reserveratio voor de bepaling van de reserveverplichtingen van banken blijft onveranderd op 1%. De vergoeding op de minimumreserves blijft onveranderd op 0%.
• Er zal een breed kader van onderpand voor herfinancieringstransacties blijven bestaan.

Naarmate financiële markten, instellingen en tegenpartijen zich aanpassen aan de veranderingen in de liquiditeitsomgeving nu de balansreductie van het Eurosysteem is ingezet, zal de Raad van Bestuur zorgvuldig in de gaten houden hoe de overliquiditeit zich ontwikkelt en verspreidt, hoe geldmarktrentes zich ontwikkelen, hoe de vraag van banken naar reserves verloopt en hoe geldmarkten en bredere financiële markten functioneren binnen de vandaag aangekondigde parameters. Op basis van de opgedane ervaring zal de Raad van Bestuur de belangrijkste parameters van het operationele raamwerk in 2026 evalueren. De Raad staat klaar om het ontwerp en de parameters van het raamwerk eerder aan te passen indien dat nodig is, om ervoor te zorgen dat de implementatie van het monetair beleid in lijn blijft met de vastgestelde beginselen. Ook zal er een diepgaande analyse worden uitgevoerd van het ontwerp van de nieuwe langerlopende herfinancieringstransacties en de nieuwe structurele portefeuille.

De media kunnen met hun vragen terecht bij Lena-Sophie Demuth, tel. +49 162 2952316.

Toelichting

• Terwijl het doel van het operationele raamwerk is de sturing van de korte geldmarktrente zo goed mogelijk af te stemmen op de besluiten van de Raad van Bestuur over het monetair beleid, wordt het monetair beleid van de Raad van Bestuur bepaald door zijn monetairbeleidsstrategie.