Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Mario Draghi, prezes EBC
Vítor Constâncio, wiceprezes EBC
Frankfurt nad Menem, 8 grudnia 2016

Szanowni Państwo, wspólnie z panem wiceprezesem mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, na którym obecny był także wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.

Na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej przeprowadziliśmy dziś kompleksową ocenę perspektyw gospodarczych i inflacyjnych oraz nastawienia polityki pieniężnej. W rezultacie, dążąc do osiągnięcia swojego celu w zakresie stabilności cen, Rada Prezesów podjęła następujące decyzje:

Jeśli chodzi o niestandardowe środki polityki pieniężnej, będziemy kontynuować program skupu aktywów (APP) na obecnym poziomie 80 mld euro miesięcznie do końca marca 2017 roku. Od kwietnia 2017 roku skup aktywów netto ma być prowadzony nadal, na kwotę 60 mld euro miesięcznie, do końca grudnia 2017 roku, a w razie potrzeby jeszcze dłużej – w każdym razie tak długo, aż Rada stwierdzi trwałe dostosowanie ścieżki inflacji odpowiadające celowi inflacyjnemu. Jeżeli w tym okresie pogorszą się perspektywy lub jeśli warunki finansowe nie będą wskazywać na dalszy postęp w trwałym dostosowaniu ścieżki inflacji, Rada Prezesów zamierza zwiększyć skalę programu i/lub wydłużyć czas jego prowadzenia. Równolegle z zakupami netto reinwestowane będą spłaty kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych nabytych w ramach programu APP.

Aby zapewnić dalszą płynną realizację skupu aktywów przez Eurosystem, Rada Prezesów postanowiła od stycznia 2017 zmodyfikować parametry programu APP. Po pierwsze, w programie skupu aktywów sektora publicznego rozszerzymy przedział zapadalności dla kwalifikowanych papierów wartościowych przez skrócenie minimalnego okresu do wykupu z dwóch lat do jednego roku. Po drugie, w programie APP dopuścimy, w niezbędnym zakresie, skup papierów, których stopa rentowności do wykupu jest niższa od stopy depozytowej EBC.

Podstawowe stopy procentowe EBC nie zostały zmienione i w dalszym ciągu oczekujemy, że pozostaną na obecnym lub niższym poziomie przez dłuższy okres, zdecydowanie przekraczający horyzont czasowy zakupów aktywów netto. 

Uchwalone dziś przedłużenie programu skupu aktywów zostało skalibrowane tak, aby utrzymać bardzo dużą skalę łagodzenia monetarnego, która jest konieczna, by zapewnić stałe zbliżanie się inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie. W połączeniu ze znacznym wolumenem dotychczasowych zakupów i przyszłą reinwestycją pozwoli to utrzymać w strefie euro bardzo korzystne warunki finansowe, co nadal ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celu inflacyjnego. W szczególności wydłużenie horyzontu czasowego skupu pozwoli utrwalić naszą obecność na rynkach, a tym samym także transmisję stosowanych przez nas środków mających pobudzić gospodarkę. Kalibracja programu jest odzwierciedleniem umiarkowanego, ale umacniającego się ożywienia gospodarczego w strefie euro i wciąż słabej presji inflacyjnej. Rada Prezesów będzie uważnie obserwować perspektywy stabilności cen i jeśli okaże się to konieczne do osiągnięcia celu inflacyjnego, będzie reagować z użyciem wszystkich instrumentów, jakie ma do dyspozycji w ramach swojego mandatu.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. W III kw. 2016 realny PKB w strefie euro zwiększył się w ujęciu kwartalnym o 0,3%, podobnie jak w II kw. Napływające dane, zwłaszcza ankietowe, wskazują na utrzymanie się trendu wzrostowego w IV kw. br. Na następny okres przewidujemy, że ożywienie gospodarcze będzie postępować w umiarkowanym, lecz coraz szybszym tempie. Transmisja zastosowanych przez nas środków do gospodarki realnej wspiera popyt wewnętrzny i ułatwia proces delewarowania. Poprawa zyskowności przedsiębiorstw i bardzo korzystne warunki finansowania nadal przyczyniają się do ożywienia inwestycji. Ponadto stabilny wzrost zatrudnienia, wynikający m.in. z wcześniejszych reform strukturalnych, korzystnie wpływa na realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych i spożycie prywatne. Jednocześnie widać oznaki nieco silniejszego ożywienia w gospodarce światowej. Niemniej jednak oczekuje się, że ożywienie gospodarcze w strefie euro będzie osłabiane przez powolne tempo reform strukturalnych i niedokonane jeszcze dostosowania bilansowe w różnych sektorach.

Taka ocena sytuacji jest zasadniczo zgodna z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z grudnia 2016, według których realny PKB ma w latach 2016 i 2017 wzrosnąć o 1,7% rocznie, zaś w 2018 i 2019 – o 1,6%. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z września 2016 perspektywy wzrostu realnego PKB pozostały zasadniczo niezmienione. Bilans ryzyk związanych z perspektywami wzrostu w strefie euro wciąż przechyla się na stronę spadkową.

Według szybkich szacunków Eurostatu roczna inflacja HICP w strefie euro wzrosła z 0,4% we wrześniu 2016 do 0,5% w październiku, a następnie – do 0,6% w listopadzie. Było to przede wszystkim odzwierciedleniem wzrostu rocznej inflacji cen energii, wciąż brak natomiast oznak przekonującego trendu wzrostowego inflacji bazowej. Jeśli chodzi o dalsze perspektywy, na podstawie aktualnych cen terminowych ropy oczekuje się, że pod koniec roku stopa inflacji ogółem znacznie wzrośnie, przede wszystkim z powodu efektu bazy w rocznej dynamice cen energii. W latach 2018 i 2019 inflacja powinna nadal rosnąć pod wpływem zastosowanych przez nas środków polityki pieniężnej oraz spodziewanego ożywienia gospodarczego i towarzyszącego mu stopniowego zmniejszania się niewykorzystanych mocy produkcyjnych.

Podobny rozwój sytuacji przedstawiają także projekcje makroekonomiczne ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z grudnia 2016, według których roczna inflacja HICP ma wynieść 0,2% w roku 2016, 1,3% w 2017, 1,5% w 2018 i 1,7% w 2019. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z września 2016 perspektywy inflacji HICP ogółem pozostały w większości niezmienione.

W dziedzinie analizy monetarnej podaż szerokiego pieniądza (agregat M3) w październiku 2016 spadła: jej roczna dynamika obniżyła się do 4,4%, z 5,1% we wrześniu. Podobnie jak w poprzednich miesiącach głównym czynnikiem podtrzymującym roczną dynamikę agregatu M3 były jego najbardziej płynne składowe – roczna stopa wzrostu wąskiego agregatu M1 wyniosła w październiku 7,9%, wobec 8,4% we wrześniu.

Dynamika akcji kredytowej była w dalszym ciągu zgodna z trendem stopniowego ożywienia obserwowanym od początku 2014 roku. Roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw wzrosła z 2,0% we wrześniu 2016 do 2,1% w październiku. Roczne tempo wzrostu kredytów dla gospodarstw domowych utrzymało się na poziomie 1,8%. Choć sytuacja w dziedzinie kredytów bankowych nadal odzwierciedla opóźnioną reakcję akcji kredytowej na zmiany cyklu koniunkturalnego oraz ryzyko kredytowe i trwające dostosowania bilansów w sektorach finansowym i niefinansowym, środki polityki pieniężnej wprowadzone od czerwca 2014 wyraźnie wspierają poprawę warunków zaciągania kredytów przez przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe i w ten sposób pobudzają przepływy kredytowe w całej strefie euro.

Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdziło, że podjęte dzisiaj decyzje w sprawie polityki pieniężnej są potrzebne do utrzymania bardzo znacznego wsparcia monetarnego, które jest niezbędne, aby stopa inflacji bez zbędnej zwłoki powróciła do poziomu poniżej, ale blisko 2%.

Polityka pieniężna skupia się na utrzymaniu stabilności cen w średnim okresie, a jej łagodne nastawienie podtrzymuje aktywność gospodarczą. Rada Prezesów wielokrotnie podkreślała, że aby wprowadzone przez nas środki przyniosły maksymalne korzyści, konieczny jest znacznie bardziej zdecydowany wkład również ze strony innych obszarów polityki, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym. W celu zmniejszenia bezrobocia strukturalnego i pobudzenia wzrostu produktu potencjalnego w strefie euro należy znacząco przyspieszyć przede wszystkim wprowadzanie reform strukturalnych. Reformy takie są potrzebne we wszystkich krajach strefy euro. Powinny się skupiać na zwiększeniu produktywności i poprawie warunków do prowadzenia działalności gospodarczej, w tym stworzeniu odpowiedniej infrastruktury publicznej – wszystkie te czynniki mają bowiem podstawowe znaczenie dla wzrostu inwestycji i zatrudnienia. Do osiągnięcia tego celu będą się także przyczyniać dalsze prace nad obecnymi inicjatywami w zakresie inwestycji, postęp w tworzeniu unii rynków kapitałowych i reformy na rzecz restrukturyzacji kredytów zagrożonych. Przy łagodnym nastawieniu polityki pieniężnej szybkie i skuteczne przeprowadzenie reform strukturalnych przyczyni się także do zwiększenia odporności strefy euro na szoki globalne. Ożywienie gospodarcze powinna również wspierać polityka fiskalna, która musi jednak pozostawać zgodna z regułami fiskalnymi Unii Europejskiej. Niezwykle ważna dla utrzymania zaufania do ram fiskalnych jest nadal pełna i konsekwentna realizacja paktu stabilności i wzrostu we wszystkich krajach. Wszystkie kraje powinny też zwiększyć wysiłki na rzecz kształtowania polityki fiskalnej w sposób bardziej sprzyjający wzrostowi gospodarczemu.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dokładny tekst uzgodniony przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.