Διοχετεύοντας τις αποταμιεύσεις της Ευρώπης στην ανάπτυξη

9 Μαρτίου 2023

των Paschal Donohoe (Προέδρου του Eurogroup), Werner Hoyer (Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων), Christine Lagarde (Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας), Charles Michel (Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και Ursula von der Leyen (Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να επισπεύσει την πράσινη και την ψηφιακή μετάβασή της. Οι σημερινές αποφάσεις μας θα επηρεάσουν τις επόμενες γενιές. Είναι ευθύνη όλων μας να πετύχει αυτή η προσπάθεια. Η δημιουργία βιομηχανιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, η τόνωση της τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας και η διαφοροποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού θα είναι υψίστης σημασίας για τη συνεχή ευημερία και τη στρατηγική κυριαρχία της Ευρώπης τις επόμενες δεκαετίες.

Οι χρηματοδοτικές ανάγκες είναι τεράστιες και η μερίδα του λέοντος θα πρέπει να προέλθει από ιδιωτικά κεφάλαια. Ο ρόλος των δημόσιων επενδύσεων είναι να δίνουν κατευθύνσεις πολιτικής και να παρέχουν κίνητρα για μαζική προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, μεταξύ άλλων, αλλά όχι αποκλειστικά, μέσω της συμμετοχής του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και των εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών.

Κινηθήκαμε με πολύ αργούς ρυθμούς σε ό,τι αφορά την Ένωση Κεφαλαιαγορών

Η ενιαία αγορά στηρίζει την ευημερία της Ευρώπης από τη σύστασή της, εδώ και 30 χρόνια, εξαλείφοντας τα εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές εντός της Ένωσης και προσελκύοντας ξένες επενδύσεις. Και η Οικονομική και Νομισματική Ένωση αποτέλεσε παράγοντα περαιτέρω προώθησης της ολοκλήρωσης της αγοράς. Κινηθήκαμε, όμως, με πολύ αργούς ρυθμούς και για πολύ μεγάλο διάστημα ως προς ένα ουσιαστικό δομικό στοιχείο: την Ένωση Κεφαλαιαγορών.

Σήμερα, οι τράπεζες στην Ευρώπη παρέχουν τα περισσότερα κονδύλια για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν μπορεί να βοηθήσει την ΕΕ να κερδίσει τον παγκόσμιο αγώνα για επενδύσεις, ιδίως σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Τα τραπεζικά δάνεια αναλογούν στο 75% του εταιρικού δανεισμού στην ΕΕ και οι αγορές ομολόγων στο 25% —ενώ στις ΗΠΑ ισχύει το αντίστροφο.

Οι νεοφυείς και οι επεκτεινόμενες επιχειρήσεις μας αναζητούν κεφάλαια. Οι επιχειρήσεις, ιδίως οι ΜΜΕ, δυσκολεύονται να βρουν μορφές χρηματοδότησης χρονικά ευέλικτες και ανθεκτικές στους κινδύνους, τις οποίες χρειάζονται για να επενδύσουν στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Για παράδειγμα, η χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση της ΕΕ είναι κάτω του ήμισυ της αντίστοιχης των Ηνωμένων Πολιτειών, εκφραζόμενη σε ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς και μικρότερη της χρηματιστηριακής κεφαλαιοποίησης της Ιαπωνίας, της Κίνας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αποταμιεύουν πολύ περισσότερο από ό,τι οι Αμερικάνοι.

Ευθύνη μας είναι να διασφαλίσουμε ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες διαθέτουν τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που αναζητούν εδώ στην ΕΕ. Χρειαζόμαστε μια Ένωση Κεφαλαιαγορών που θα διοχετεύει τις τεράστιες αποταμιεύσεις της Ευρώπης στις αυριανές κινητήριες δυνάμεις ανάπτυξης. Πρέπει να βρούμε λύση στο σημερινό συνονθύλευμα εθνικών πλαισίων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ανεπαρκώς ανεπτυγμένων κεφαλαιαγορών, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες που παρέχουν. Με τον τρόπο αυτό, θα ενισχυθεί η ΕΕ ως επενδυτικός προορισμός και το ευρώ θα μετατραπεί σε ένα ακόμη πιο ελκυστικό νόμισμα.

Η ΕΕ έχει ήδη λάβει ορισμένα αποφασιστικά μέτρα για τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς κεφαλαίων. Παρόλα αυτά, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να αυξήσουμε τις φιλοδοξίες μας ώστε να αρθούν τα εναπομείναντα εμπόδια στη διασυνοριακή χρηματοδότηση και να καταστεί δυνατή η βαθύτερη εναρμόνιση. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται πιο ευθυγραμμισμένοι νόμοι περί αφερεγγυότητας, ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες, απλουστευμένη πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές, ιδίως για τις μικρότερες επιχειρήσεις, ισχυρές υποδομές της αγοράς και πιο ολοκληρωμένη εποπτεία των κεφαλαιαγορών.

Για την εμβάθυνση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών απαιτείται συλλογική προσπάθεια, με τη συμμετοχή των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των φορέων της αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση. Απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση και ανάληψη ευθύνης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Απαιτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο να ολοκληρώσουν επειγόντως τις διαπραγματεύσεις για βασικά νομοθετικά κείμενα. Απαιτείται θάρρος και θετική αντιμετώπιση των αλλαγών. Είμαστε αποφασισμένοι να σημειώσουμε πρόοδο.

Ο χρόνος έχει καθοριστική σημασία. Έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο ως προς τη χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση της Ευρώπης τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αλλά έχει έλθει η στιγμή να επιδείξουμε μεγαλύτερη φιλοδοξία. Είναι εφικτή μια πραγματική Ένωση Κεφαλαιαγορών. Τις επόμενες δεκαετίες θα πραγματοποιηθεί ο μεγαλύτερος βιομηχανικός μετασχηματισμός της εποχής μας. Από αυτόν θα εξαρτηθεί η μακροχρόνια ανταγωνιστικότητά μας. Ας βεβαιωθούμε ότι διαθέτουμε τα κεφάλαια για να γίνει πραγματικότητα.

Το παρόν άρθρο του ιστολογίου της ΕΚΤ δημοσιεύθηκε ως άρθρο γνώμης σε διάφορες εφημερίδες και δικτυακούς τόπους στην Ευρώπη.