Politieke onafhankelijkheid

De onafhankelijkheid van de ECB is bevorderlijk voor het handhaven van prijsstabiliteit. Deze constatering wordt ondersteund door gedetailleerde theoretische analyses en empirische gegevens met betrekking tot de onafhankelijkheid van centrale banken.

De onafhankelijkheid van de ECB is neergelegd in het institutionele kader voor het gemeenschappelijke monetaire beleid (in het Verdrag en in de Statuten).

Praktische implicaties

Het is noch de ECB, noch een nationale centrale bank, noch enig lid van hun besluitvormende organen toegestaan instructies te vragen aan dan wel te aanvaarden van instellingen of organen van de EU, van regeringen van lidstaten of van enig ander orgaan.

De instellingen en organen van de EU en de regeringen van de lidstaten verplichten zich ertoe dit beginsel te eerbiedigen en niet te trachten de leden van de besluitvormende organen van de ECB te beïnvloeden (zie artikel 130 van het Verdrag).

Overige bepalingen

De financiën van de ECB worden gescheiden gehouden van die van de Europese Unie. De ECB heeft haar eigen begroting. De nationale centrale banken (NCB’s) van het eurogebied hebben ingeschreven op het kapitaal van de ECB en hun aandelen volgestort.

De Statuten voorzien in lange ambtstermijnen voor de leden van de Raad van Bestuur. Leden van de Directie kunnen niet worden herbenoemd.

De ambten van de presidenten van de nationale centrale banken (NCB's) en de leden van de Directie zijn als volgt zeker gesteld:

• de minimumambtstermijn voor de presidenten van de nationale centrale banken bedraagt vijf jaar;
• de ambtstermijn voor leden van de Directie bedraagt acht jaar, zonder mogelijkheid van herbenoeming;
• zij kunnen enkel van hun ambt worden ontzet in geval van handelingsonbekwaamheid of ernstig tekortschieten;
• in geval van geschillen is het Hof van Justitie van de Europese Unie de bevoegde rechter.

Het Eurosysteem mag geen leningen verstrekken aan organen van de EU of nationale openbare lichamen. Dit verbod biedt verdere bescherming tegen beïnvloeding door overheden.

Het Eurosysteem is functioneel onafhankelijk. De ECB beschikt over alle instrumenten en bevoegdheden die nodig zijn voor het voeren van doelmatig monetair beleid, en is bevoegd zelfstandig te beslissen hoe en wanneer deze te gebruiken.

De ECB heeft het recht bindende regels op te stellen voor zover deze noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de taken van het ESCB, en in sommige andere gevallen die zijn neergelegd in specifieke besluiten van de Raad van de Europese Unie.