Wprowadzenie euro (2002)

Wprowadzenie euro do obiegu w 2002 r. było ważnym wydarzeniem w historii Europy i istotnym osiągnięciem technicznym. 1 stycznia tego roku w dwunastu krajach o łącznej liczbie ludności 308 milionów wprowadzono nowe banknoty i monety. Była to największa w dziejach wymiana pieniądza, w której obok sektora bankowego wzięły udział firmy konwojujące, placówki detaliczne, operatorzy automatów wrzutowych oraz – oczywiście – wszyscy mieszkańcy tych krajów.

Przygotowania do wymiany były operacją na wielką skalę. W celu uniknięcia zatorów w cyklu dystrybucyjnym gotówkę euro dostarczano do banków i placówek detalicznych od września 2001 r. Dzięki temu banknoty i monety euro były powszechnie dostępne we wszystkich sektorach już w pierwszych dniach 2002 roku. 3 stycznia 96% bankomatów w strefie euro wypłacało nowe banknoty. Tydzień po wprowadzeniu euro ponad połowa wszystkich transakcji gotówkowych była przeprowadzana w tej walucie.

Po okresie równoległego obiegu (trwającego w niektórych krajach nawet dwa miesiące), kiedy można było dokonywać płatności zarówno w euro, jak i w walutach krajowych, 1 marca 2002 r. euro stało się jedynym prawnym środkiem płatniczym w strefie euro. Do tego czasu z obiegu wycofano ponad 6 miliardów krajowych banknotów i prawie 30 miliardów monet.

Evaluation of the 2002 cash changeover, kwiecień 2002 r.

Produkcja

EBC koordynował i monitorował produkcję banknotów, prowadzoną w piętnastu ośrodkach i z udziałem 40 różnych dostawców materiałów. Jednolity system zarządzania jakością gwarantował zachowanie takich samych standardów dla wszystkich banknotów.

Wprawdzie za produkcję monet euro były (i są) odpowiedzialne poszczególne kraje, EBC pełnił funkcję bezstronnego kontrolera jakości, aby zagwarantować możliwość stosowania tych monet w automatach wrzutowych w całej strefie euro.

W produkcji banknotów euro, która rozpoczęła się w lipcu 1999 r., wzięło udział 15 drukarni papierów wartościowych z całej Unii. Do 1 stycznia 2002 r. na potrzeby 12 krajów strefy euro wyprodukowano początkowy nakład (obejmujący zapasy logistyczne) w wysokości 14,89 mld banknotów. Gdyby banknoty te, o całkowitej wartości nominalnej 633 mld euro, ułożyć jeden za drugim, utworzyłyby wstęgę dwa i pół raza dłuższą niż odległość między Ziemią a Księżycem.

Następnie Rada Prezesów EBC zatwierdziła produkcję 1,91 mld dodatkowych banknotów. Stanowiły one centralną rezerwę gwarantującą sprawny przebieg całej operacji na wypadek poważnych opóźnień w produkcji banknotów na potrzeby wymiany pieniądza i zapasów logistycznych. Gdy centralna rezerwa spełniła już swoje zadanie, pozostałe banknoty przeniesiono do rezerwy strategicznej Eurosystemu, utworzonej po wymianie pieniądza w celu zaspokojenia nieprzewidzianych wahań zapotrzebowania.

W 16 mennicach europejskich wybito około 52 miliardów monet o łącznej wartości 15,75 miliarda euro, zużywając na ten cel 250.000 ton metalu.

Wielkość produkcji na potrzeby wymiany pieniądza

Tabela 1 przedstawia wielkość produkcji w latach 1999-2001 na potrzeby wymiany pieniądza w 2002 r. Tabela 2 ukazuje produkcję w podziale na nominały. Decyzję o wyborze miejsca druku banknotów na potrzeby wymiany podejmowały banki centralne poszczególnych krajów. Każdy kraj odpowiadał za zaspokojenie własnego zapotrzebowania na monety. Wielkość produkcji banknotów i monet

Tabela 1

Tabela 2