Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Mario Draghi, prezes EBC
Vítor Constâncio, wiceprezes EBC
Frankfurt nad Menem, 21 stycznia 2016

Szanowni Państwo, przede wszystkim życzę Państwu pomyślności w nowym roku. Razem z panem wiceprezesem witamy Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, na którym był także obecny wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.

Na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej oraz po skalibrowaniu w zeszłym miesiącu środków polityki pieniężnej postanowiliśmy pozostawić podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian i przewidujemy, że zostaną one na obecnym lub niższym poziomie jeszcze przez dłuższy czas. Jeśli chodzi o  niestandardowe środki polityki pieniężnej, skup aktywów przebiega sprawnie i nadal korzystnie wpływa na koszt i dostępność kredytów dla firm i gospodarstw domowych.

Po przeanalizowaniu informacji dostępnych na początku 2016 roku widać wyraźnie, że środki polityki pieniężnej, które wprowadziliśmy od połowy 2014 roku, przynoszą efekty. Nastąpiła poprawa sytuacji w gospodarce realnej, akcji kredytowej i warunków finansowania, dzięki czemu strefa euro stała się bardziej odporna na niedawne globalne szoki gospodarcze. Decyzje z początku grudnia o przedłużeniu miesięcznego skupu aktywów na kwotę netto 60 mld euro co najmniej do końca marca 2017 oraz reinwestowaniu spłaty kapitału papierów wartościowych w miarę ich zapadania, dopóki będzie to potrzebne, były całkowicie słuszne. Ich efektem będzie znaczny wzrost płynności dostępnej dla sektora bankowego oraz wzmocnienie naszej zapowiedzi przyszłego poziomu stóp procentowych.

Jednak z początkiem nowego roku, w warunkach zwiększonej niepewności co do perspektyw wzrostu gospodarek wschodzących, zmienności na rynkach finansowych i surowcowych oraz zagrożeń geopolitycznych, ponownie nasiliły się spadkowe czynniki ryzyka. W tej sytuacji także dynamika inflacji w strefie euro jest nadal słabsza, niż oczekiwano. Dlatego też na następnym posiedzeniu – które odbędzie się na początku marca, kiedy będą już dostępne nowe projekcje makroekonomiczne, obejmujące także rok 2018 – będziemy musieli ocenić i być może zrewidować nastawienie naszej polityki pieniężnej. Tymczasem zamierzamy pracować nad zapewnieniem wszystkich warunków technicznych, by razie potrzeby móc skorzystać z każdego dostępnego nam rozwiązania.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. Wzrost realnego PKB w strefie euro w III kw. 2015 wyniósł w ujęciu kwartalnym 0,3%. Podtrzymywało go przede wszystkim spożycie prywatne, osłabiała natomiast ujemna kontrybucja eksportu netto. Najnowsze wskaźniki ankietowe za okres do grudnia wskazują na dalszy wzrost realnego PKB w IV kw. 2015. Przewidujemy, że w następnym okresie ożywienie gospodarcze będzie nadal postępować. Zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej i ich korzystny wpływ na sytuację finansową oraz wcześniejsze postępy konsolidacji fiskalnej i reform strukturalnych będą w dalszym ciągu podtrzymywać popyt wewnętrzny. Dodatkowo dalszy spadek cen ropy naftowej powinien korzystnie wpływać na realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych i zyski przedsiębiorstw, a zatem – na spożycie prywatne i inwestycje. Ponadto nastawienie polityki fiskalnej w strefie euro staje się lekko ekspansywne, przede wszystkim w wyniku wprowadzonych rozwiązań na rzecz wspierania uchodźców. Jednocześnie jednak hamulcami wzrostu gospodarczego w strefie euro pozostają słabe perspektywy wzrostu gospodarek wschodzących, zmienność rynków finansowych, konieczne dostosowania bilansowe w różnych sektorach i niemrawe tempo reform strukturalnych.

Bilans czynników ryzyka wpływających na perspektywy wzrostu w strefie euro nadal przechyla się na stronę spadkową, co wiąże się zwłaszcza z podwyższoną niepewnością dotyczącą perspektyw gospodarki światowej oraz ogólnymi zagrożeniami geopolitycznymi. Czynniki te mogą szerzej odbić się na wzroście światowym i popycie zewnętrznym na eksport strefy euro oraz na zaufaniu.

Roczna inflacja HICP w strefie euro w grudniu 2015 wyniosła 0,2%, po 0,1% w listopadzie. Wynik grudniowy był niższy, niż się spodziewano, co wynikało głównie z ponownego gwałtownego spadku cen ropy oraz z niższej inflacji cen żywności i usług. Na podstawie aktualnych cen terminowych ropy, które są wyraźnie poniżej poziomu sprzed jeszcze kilku tygodni, oczekiwana ścieżka rocznej inflacji HICP na rok 2016 przebiega teraz znacznie niżej, niż przewidywano na początku grudnia. Obecnie oczekuje się, że w nadchodzących miesiącach stopa inflacji będzie nadal bardzo niska lub ujemna i dopiero w dalszej części 2016 zacznie rosnąć. Potem powinna w dalszym ciągu rosnąć, do czego będą się przyczyniać zastosowane przez nas środki polityki pieniężnej i spodziewane ożywienie gospodarcze, ale należy uważnie monitorować ryzyko wystąpienia efektów drugiej rundy. Pełniejszy obraz wpływu cen ropy i innych czynników zewnętrznych i wewnętrznych na perspektywy inflacji HICP zostanie przedstawiony przez ekspertów EBC w marcu br. w projekcjach makroekonomicznych, które obejmą także rok 2018.

W dziedzinie analizy monetarnej najnowsze dane potwierdzają stabilny wzrost szerokiego pieniądza (agregatu M3) – w listopadzie 2015 jego roczna dynamika wyniosła 5,1%, po 5,3% w październiku. Głównym czynnikiem tego wzrostu nadal są najbardziej płynne składowe M3: roczna dynamika wąskiego agregatu M1 wyniosła w listopadzie 11,2%, po 11,8% w październiku.

Dynamika akcji kredytowej nadal była zgodna z trendem stopniowego ożywienia notowanym od początku 2014 roku. Roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wzrosła w listopadzie do 0,9%, z 0,6% w październiku. Akcja kredytowa dla przedsiębiorstw nadal odzwierciedla opóźnioną reakcję na zmiany cyklu koniunkturalnego, a także ryzyko kredytowe i trwające dostosowania bilansowe w sektorach finansowym i niefinansowym. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wzrosła w listopadzie do 1,4%, z 1,2% w październiku.

Wyniki badania ankietowego akcji kredytowej banków za IV kw. 2015 wskazują na dalszą poprawę popytu na kredyty, podtrzymywaną przez niski poziom stóp procentowych, zapotrzebowanie na finansowanie inwestycji oraz perspektywy rynku mieszkaniowego. Standardy kredytowe wobec przedsiębiorstw znów zostały złagodzone, głównie pod wpływem rosnącej presji konkurencyjnej w bankowości detalicznej. W ujęciu netto złagodzono także warunki udzielania kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych. Ogólnie rzecz biorąc, środki polityki pieniężnej wprowadzone od czerwca 2014 wyraźnie przyczyniły się do poprawy warunków kredytowania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz pobudzenia przepływu kredytów w całej strefie euro.

Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdziło skuteczność wprowadzonych środków oraz potrzebę oceny i ewentualnie zrewidowania nastawienia polityki pieniężnej na naszym kolejnym posiedzeniu na początku marca, aby zapewnić powrót stopy inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2%.

Polityka pieniężna skupia się na utrzymaniu stabilności cen w średnim okresie, a jej akomodacyjne nastawienie wzmacnia aktywność gospodarczą. Jednak aby wprowadzone przez nas środki przyniosły maksymalne korzyści, konieczny jest zdecydowany wkład również ze strony innych obszarów polityki. Jako że w strefie euro nadal występuje wysokie bezrobocie strukturalne, a wzrost produktu potencjalnego jest niski, obecne cykliczne ożywienie powinno być wspierane przez skuteczną politykę strukturalną. Kluczowe znaczenie dla zwiększenia produktywnych inwestycji, zatrudnienia i wydajności mają działania na rzecz poprawy otoczenia biznesowego, w tym stworzenie odpowiedniej infrastruktury publicznej. Szybkie i skuteczne wdrożenie reform strukturalnych przy akomodacyjnym nastawieniu polityki pieniężnej pozwoli nie tylko osiągnąć wyższy zrównoważony wzrost gospodarczy w strefie euro, lecz także oczekiwać trwałego wzrostu dochodów i przyspieszyć korzystne skutki reform, dzięki czemu strefa euro stanie się bardziej odporna na szoki globalne. Polityka fiskalna powinna wspierać ożywienie gospodarcze, a jednocześnie pozostawać zgodna z zasadami fiskalnymi Unii Europejskiej. Niezwykle ważna dla utrzymania zaufania do ram fiskalnych jest pełna i konsekwentna realizacja paktu stabilności i wzrostu. Jednocześnie wszystkie kraje powinny dążyć do takiego kształtowania polityki fiskalnej, by bardziej sprzyjała ona wzrostowi gospodarczemu.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dokładny tekst uzgodniony przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.