Pytania i odpowiedzi na temat przeglądu strategii

O co chodzi w przeglądzie strategii?

Każda gospodarka potrzebuje bezpiecznej i stabilnej waluty. Głównym zadaniem EBC – jako banku centralnego odpowiedzialnego za wspólną walutę europejską – jest zapewnienie stabilności cen w strefie euro.

Przy podejmowaniu decyzji w sprawie polityki pieniężnej EBC kieruje się strategią określającą parametry, podejścia i kierunki polityki, według których ma wykonywać swój mandat. Chcemy mieć pewność, że strategia spełnia swój cel i pozwala realizować ten mandat, czyli utrzymać stabilność cen. Dlatego wspólnie z 19 krajowymi bankami centralnymi ze strefy euro rozpoczęliśmy przegląd tej strategii. Nie chodzi w nim o to, co mamy robić, tylko – jak mamy to robić.

Rozważamy następujące zagadnienia:

• Co dokładnie rozumiemy przez „stabilność cen”, czyli do jakiej stopy inflacji powinniśmy dążyć?
• Jak powinniśmy analizować sytuację gospodarczą, żeby odpowiednio wcześnie zauważyć zagrożenia dla stabilności cen oraz zrozumieć, jak nasze decyzje wpływają na różnych adresatów polityki pieniężnej: konsumentów, firmy, rynki i banki?
• W jakim zakresie takie kwestie jak zatrudnienie, zapobieganie wykluczeniu społecznemu, zmiana klimatu i stabilność finansowa także są istotne dla wykonywania naszego mandatu?
• Jakie stosujemy instrumenty polityki pieniężnej (np. stopy procentowe i skup aktywów)?
• Jak się kontaktujemy i komunikujemy ze społeczeństwem? Euro jest dobrem publicznym, więc chcemy, żeby wszyscy obywatele rozumieli naszą misję i nasze decyzje.

Dlaczego EBC prowadzi przegląd strategii właśnie teraz?

Od ostatniego przeglądu strategii, który odbył się w roku 2003, w gospodarce nastąpiły dogłębne zmiany. Spowolnienie wzrostu gospodarczego i problemy pozostałe po kryzysie finansowym spowodowały spadek stóp procentowych, przez co w czasie słabej koniunktury EBC i innym bankom centralnym trudniej jest łagodzić politykę pieniężną. W związku z tym nasz zestaw instrumentów musiał się rozszerzyć. Ponadto takie zjawiska jak globalizacja, cyfryzacja, starzenie się społeczeństwa i zmiana klimatu niosą ze sobą nowe wyzwania dla gospodarki. Chcemy, żeby nasza strategia polityki pieniężnej była w tym zmiennym i trudnym otoczeniu jak najskuteczniejsza – dziś i w przyszłości.

Do podjęcia przeglądu skłoniły nas następujące kwestie:

Historycznie niskie stopy procentowe. Ich niski poziom wynika z różnych przyczyn, w tym: coraz wolniejszego tempa wzrostu gospodarczego, coraz słabszego wzrostu produktywności (czyli efektywności pracy) w większości gospodarek rozwiniętych oraz starzenia się społeczeństwa. Spowolnienie produktywności i zmniejszanie się liczby ludności aktywnej zawodowo powodują spadek stóp procentowych. Społeczeństwo z rosnącym udziałem ludzi starszych jest bardziej nastawione na oszczędzanie pieniędzy niż ich wydawanie, przez co stopy procentowe idą jeszcze bardziej w dół.

Skończone możliwości obniżania stóp procentowych. Stopy procentowe są tradycyjnym narzędziem banku centralnego. Kiedy inflacja staje się zbyt wysoka, stopy się podnosi, a kiedy jest za niska – obniża, żeby pobudzić aktywność gospodarczą. Jednak obecnie stopy procentowe są zerowe lub nawet ujemne, przez co w okresie słabszej koniunktury i niskiej inflacji EBC i innym bankom centralnym trudniej jest stosować to standardowe narzędzie. Żeby przezwyciężyć to ograniczenie i zapewnić stabilność cen, wprowadzono nowe narzędzia – niestandardowe środki polityki pieniężnej, np. program skupu aktywów.

Zmiana klimatu, globalizacja, szybka cyfryzacja i zmiany w strukturze rynku finansowego. Te procesy mogą mieć nieprzewidywalne skutki dla całego świata, dla funkcjonowania gospodarki – i dla naszej polityki pieniężnej.

Jaki jest harmonogram przeglądu?

Przegląd strategii rozpoczął się 23 stycznia 2020. Miał trwać do końca roku 2020, ale ze względu na pandemię koronawirusa przesunęliśmy termin zakończenia na drugie półrocze 2021.

Jak włączyć się do debaty?

Podczas przeglądu zamierzamy zebrać opinie szerokiego kręgu zainteresowanych. Żeby znaleźć najlepszy sposób wykonywania naszego mandatu – czyli utrzymywania stabilności cen – chcemy dobrze zrozumieć oczekiwania i obawy społeczeństwa.

Do końca października 2020 obywatele mogli się wypowiedzieć w tej sprawie przez portal „EBC słucha”.

EBC słucha – podsumowanie opinii zebranych w portalu

Zorganizowaliśmy serię konferencji i warsztatów w całej strefie euro, a krajowe banki centralne kontynuują tę inicjatywę. Chcemy dotrzeć do wszystkich adresatów naszej polityki, w tym także do opinii publicznej i organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

EBC słucha – podsumowanie okresowe „Spotkania na słuchanie” organizowane przez poszczególne kraje

Jak przegląd strategii wpłynie na bieżącą politykę pieniężną?

Przegląd nie wpływa na proces oceny polityki pieniężnej, który przeprowadzamy co sześć tygodni. Bieżąca polityka i przegląd to odrębne, niezależne działania. Celem przeglądu jest przygotowanie strategii polityki pieniężnej EBC na nadchodzące lata. Do czasu jego zakończenia Rada Prezesów będzie w dalszym ciągu monitorować sytuację gospodarczą i inflacyjną i odpowiednio do niej podejmować decyzje.

Obecna strategia polityki pieniężnej

Dlaczego mówi się, że nie chodzi o to, co ma robić EBC, tylko – jak ma to robić?

Nasz mandat określają traktaty unijne. Dlatego przegląd skupia się na wszystkich aspektach polityki pieniężnej w granicach tego mandatu. Ocenę zamierzamy przeprowadzić gruntownie i bez przesądzania niczego z góry.

Traktaty UE

Czy zmieni się także sposób nadzorowania banków?

Ten przegląd dotyczy strategii polityki pieniężnej i nie obejmuje roli EBC w nadzorze bankowym. Sprawowanie nadzoru bankowego jest niezależne od prowadzenia polityki pieniężnej.

Nadzór bankowy

Jak opinia publiczna będzie informowana o przeglądzie strategii?

Informacje o przeglądzie będziemy przedstawiać regularnie: co sześć tygodni podczas transmitowanych na żywo konferencji prasowych EBC, na naszej stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych.

Główna strona o przeglądzie strategii Konferencje prasowe Profile EBC w mediach społecznościowych

Czy EBC będzie informować o opiniach zebranych podczas „spotkań na słuchanie” w trakcie przeglądu?

Tak. Publikujemy podsumowania zebranych opinii na wszystkich naszych kanałach cyfrowych. Poniżej przedstawiamy pokrótce, czego dowiedzieliśmy się od Was do tej pory.

EBC słucha – podsumowanie opinii zebranych w portalu EBC słucha – podsumowanie okresowe

Kiedy odbył się ostatni przegląd strategii?

Strategia EBC była po raz pierwszy określona w 1998, kiedy EBC rozpoczynał działalność. Potem w 2003 została oceniona i doprecyzowana.

Czy inne banki centralne też robią podobne przeglądy?

Tak, inne banki centralne także prowadzą przeglądy swoich strategii. Na przykład w Stanach Zjednoczonych niedawno dobiegł końca przegląd prowadzony przez Fed od 2019. W Wielkiej Brytanii Bank of England ogłosił roczny proces przeglądu w styczniu 2020 roku. Z kolei Bank of Canada co pięć lat weryfikuje swój cel inflacyjny.

Chcecie dowiedzieć się więcej o przeglądzie strategii?