- ECB publiceert een nieuw rapport: “Card payments in Europe – a renewed focus on SEPA for cards”
- Statistieken inzake kaartgebruik en kaartuitgaven onderstrepen het grote groeipotentieel voor kaartbetalingen in alle landen van de EU, en met name in midden- en zuidoost-Europa
- Marktpartijen dienen zich in te spannen om een concurrerende kaarttransactieverwerkingsmarkt te creëren en technische standaarden te ontwikkelen en daarna in te voeren
Na de bijna-voltooiing van de migratie van de eerste twee betaalinstrumenten (overschrijvingen en automatische afschrijvingen) naar het Gemeenschappelijk Eurobetalingsgebied (Single Euro Payments Area ofwel SEPA), richt het Eurosysteem zijn aandacht nu op de harmonisatie van het grootste elektronische retailbetaalinstrument: kaartbetalingen. Een nieuw en veelomvattend rapport getiteld “Kaartbetalingen in Europa – hernieuwde aandacht voor SEPA voor betaalkaarten” (het rapport is uitsluitend beschikbaar in het Engels: “Card payments in Europe – a renewed focus on SEPA for cards”), dat is opgesteld door de Europese Centrale Bank (ECB), licht de basisbegrippen toe, biedt geaggregeerde statistieken voor de gehele Europese Unie, en presenteert de standpunten en het beleid van het Eurosysteem ten aanzien van SEPA voor betaalkaarten. Het uiteindelijke doel van SEPA voor betaalkaarten is een geharmoniseerd, concurrerend en innovatief Europees kaartbetalingsgebied.
Kaartbetalingen zijn het meest frequent gebruikte en het snelst groeiende retailbetaalinstrument in Europa. Waren in 2000 de drie instrumenten (betaalkaarten, overschrijvingen en automatische afschrijvingen) met elk rond 13 miljard transacties per jaar bijna gelijk in volume, in 2012 vonden er 40 miljard kaartbetalingen plaats, rond 26 miljard overboekingen en 23 miljard automatische afschrijvingen (zie Grafiek 1). Bovendien blijft het aantal kaartbetalingen per hoofd van de bevolking in elk land van de EU stijgen.
Het rapport laat verder zien dat het kaartgebruik in de EU, ondanks het feit dat het efficiënt, veilig en betrouwbaar is, nog steeds onder zijn potentieel ligt, en dat een aantal factoren duiden op een aanzienlijk groeipotentieel. Het aantal kaartbetalingen per inwoner vertoont grote verschillen: een inwoner van Zweden verricht gemiddeld 230 kaartbetalingen per jaar, terwijl die van Bulgarije, Roemenië en Griekenland er minder dan 10 verrichten (zie Grafiek 2). Portugese consumenten geven per jaar meer dan tweemaal zo veel uit (€5.200) met gebruik van hun kaart als inwoners van Spanje (€2.300) en Italië (€2.100) (zie Grafiek 3). In het algemeen is het gebruik van kaartbetalingen in de meeste landen van midden- en zuidoost-Europa zeer laag, hetgeen een aanzienlijk potentieel voor groei vormt. Zelfs een vaak van betaalkaarten gebruikmakend land als Frankrijk zou echter zijn aantal kaartbetalingen met 72% moeten verhogen om de drie landen met het hoogste gebruik in te halen.
“SEPA voor betaalkaarten is de volgende logische stap in de integratie van retailbetalingen in Europa”, aldus Yves Mersch, Lid van de Directie van de ECB. “De eurobankbiljetten en euromunten in ieders portemonnee zijn hetzelfde in het gehele eurogebied. Binnenkort verlopen overschrijvingen en automatische afschrijvingen in euro in heel Europa op dezelfde wijze. Nu is de tijd aangebroken om kaartbetalingen verder te harmoniseren en te integreren.”
Studies laten zien dat in de landen waarin een groter aantal kaartbetalingen en andere elektronische retailbetalingen plaatsvinden, de maatschappelijke kosten van hun retailbetalingsdiensten als percentage van het bbp aanzienlijk lager zijn. Een ECB-rapport heeft aangetoond dat de maatschappelijke kosten van het verrichten van retailbetalingen neerkomen op 1% bbp, hetgeen gelijk is aan rond €130 miljard per jaar voor de gehele EU. Het is een aanzienlijke, zij het grotendeels onzichtbare, operationele kostenpost voor de economische machinerie. Bevordering van het gebruik van efficiënte retailbetalingsdiensten is een essentiële doelstelling voor de ECB en de nationale centrale banken van het Eurosysteem, en kan concrete economische voordelen opleveren.
“Het is nauwelijks te geloven, maar tot op de dag van vandaag ondervinden consumenten en handelaren, maar ook banken en overige aanbieders van betalingsdiensten, bij het verrichten en accepteren van kaartbetalingen nog steeds belemmeringen of ervaren zij geografische verschillen die nog bestaan uit de tijd van vóór de invoering van de euro”, aldus Yves Mersch.
De doelstellingen van het Eurosysteem voor SEPA voor betaalkaarten
SEPA voor betaalkaarten richt zich niet alleen op het harmoniseren van grondslagen, marktpraktijken en -regels, maar ook op de technische standaarden met betrekking tot kaartbetalingen. In dit kader verwelkomt de ECB zowel de voorgestelde verordening betreffende interbancaire vergoedingen voor op betaalkaarten gebaseerde betalingstransacties en de voorgestelde richtlijn betreffende betalingsdiensten in de interne markt, aangezien in de verordening een basisbeginsel van SEPA voor betaalkaarten (nl. strikte scheiding van het kaarten- scheme en de transactieverwerking) wordt vastgelegd en zowel de verordening als de richtlijn een oplossing biedt voor verschillende belemmeringen voor de integratie die voortvloeien uit de huidige marktpraktijken en -regels.
Marktpartijen en overige belanghebbenden dienen een actieve rol in dit proces te blijven spelen, met name bij het definiëren van grondslagen van hoog niveau voor de Europese betaalkaartenmarkt, bij de creatie van een concurrerende kaarttransactieverwerkingsmarkt en bij de ontwikkeling en invoering van technische standaarden. Het Eurosysteem zal ondersteuning en advies blijven geven en samenwerking in dit kader blijven faciliteren.
Grafiek 1: Gebruik van betaalinstrumenten in de EU (2000-12)
Grafiek 2: Aantal kaartbetalingen per inwoner en per jaar (2012)
Grafiek 3: Totale waarde (in euro) van kaartbetalingen per inwoner en per jaar (2012)
