Mistoqsijiet komuni dwar il-flus kontanti

Il-flus kontanti se jisparixxu fil-futur qrib?

Le. Il-flus kontanti se jibqgħu l-mezz ta’ ħlas awtomatiku għall-futur prevedibbli. Il-flus kontanti jġorru valur, jistgħu jiġu awtentikati b'mod affidabbli u ma jeħtieġu l-ebda parti terza biex tissalda l-ħlas. L-ebda strument ta’ ħlas ieħor ma jinkorpora dawn it-tliet kaxex b’mod daqstant effikaċi bħall-flus kontanti.

Iż-żieda fil-pagamenti elettroniċi ser tagħmel il-flus kontanti obsoleti?

Le. Il-karatteristiċi uniċi tal-flus kontanti jiżguraw li ser jibqgħu rilevanti fil-futur. Mezzi diġitali ta’ ħlas jistgħu jkunu konvenjenti għal ħafna nies, iżda ma jaqblux ma' kulħadd. Il-pagamenti elettroniċi ma jissostitwux flus kontanti bħala strument ta’ ħlas, iżda minflok se jeżistu flimkien magħhom.

Il-bejjiegħa bl-imnut jitħallew jirrifjutaw il-flus kontanti bħala mezz ta’ ħlas?

F’Marzu 2010, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet rakkomandazzjoni (2010/191/UE), ibbażata fuq rapport mill-Grupp ta’ Esperti tal-Euro bħala Valuta Legali, li tiddikjara dan li ġej fir-rigward tal-obbligu li jiġu aċċettati l-flus kontanti.

• Il-bejjiegħa bl-imnut ma jistgħux jirrifjutaw ħlasijiet fi flus kontanti sakemm iż-żewġ partijiet ma jkunux qablu li jużaw mezz differenti ta’ ħlas.
• Li tintwera tikketta jew li jintwerew posters li jindikaw li l-bejjiegħ bl-imnut jirrifjuta ħlasijiet fi flus kontanti, jew ħlasijiet magħmula f’ċerti denominazzjonijiet ta’ karti tal-flus, mhuwiex biżżejjed. Il-bejjiegħ bl-imnut għandu jipprovdi skuża leġittima, bħal diffikultà biex iżomm riżervi ta’ flus suffiċjenti biex jagħti l-bqija jew riskji konkreti ta’ sigurtà fiżika minħabba l-preżenza ta’ ammonti kbar ta' flus kontanti.
• Entitajiet pubbliċi li jipprovdu servizzi essenzjali liċ-ċittadini ma jistgħux japplikaw restrizzjonijiet jew jirrifjutaw ħlasijiet ta’ flus kontanti għalkollox mingħajr raġuni suffiċjenti. Jekk jiġri hekk dan idgħajjef l-istatus tal-valuta legali tal-karti tal-flus u l-muniti tal-euro protetti mid-dritt tal-UE.

Il-banek ċentrali nazzjonali għandhom kompetenzi fuq karti tal-flus u muniti?

Iva. Il-kompetenza għall-karti tal-flus tal-euro hija tal-BĊE u tal-banek ċentrali nazzjonali tal-Eurosistema. B’kuntrast, il-kompetenza għall-ħruġ tal-muniti tal-euro hija tal-Istati Membri individwali, għalkemm il-BĊE japprova l-volum tal-muniti li l-Istati Membri jistgħu joħorġu. Il-banek ċentrali nazzjonali kollha huma involuti fil-loġistika tal-provvista tal-muniti u l-ħażna tal-istokkijiet ta’ riżerva.

Bank kummerċjali għandu l-kompetenza li jiddetermina jekk karta tal-flus hijiex iffalsifikata?

Le. Jekk bank kummerċjali jkollu dubji dwar l-awtentiċità ta’ karta tal-flus tal-euro dan jgħaddiha lill-bank ċentrali nazzjonali (jew lil ċentru ta’ analiżi nazzjonali kompetenti), li jieħu d-deċiżjoni finali dwar jekk nota hijiex vera jew le.

Hemm aktar minn serje waħda ta’ karti tal-flus tal-euro?

Iva. L-ewwel sensiela (€5 sa €500) ta’ karti tal-flus euro inħarġet fl-2002 u tibqa’ valuta legali. Bejn l-2013 u l-2019, il-BĊE u l-banek ċentrali nazzjonali tal-Eurosistema introduċew it-tieni serje ta’ karti tal-flus tal-euro, magħrufa wkoll bħala s-serje Europa, li jvarjaw minn €5 sa €200 (il-karta tal-flus ta’ €500 m’għadhiex tinħareġ). Il-karti tal-flus tas-serje Europa jinkludu disinn aktar ġdid u karatteristiċi ta' sigurtà mtejba.

Il-bejjiegħa bl-imnut kollha jridu joffru servizzi ta’ cashback jew cash-in? Dawn is-servizzi huma disponibbli f’kull pajjiż?

Is-servizzi ta’ cashback u cash-in-shop huma modi alternattivi ta’ ġbid ta' flus, li jikkumplimentaw l-ATMs u l-friegħi tal-banek, u huwa f’idejn il-bejjiegħa bl-imnut biex jiddeċiedu jekk joffrux dawn is-servizzi lill-klijenti tagħhom. Skont l-istħarriġ tagħna, fl-2021, 11% tal-bejjiegħa bl-imnut fiż-żona tal-euro pprovdew servizzi ta’ cashback u 6% tal-bejjiegħa bl-imnut offrew servizzi cash-in-shop. Madankollu, għad hemm xi pajjiżi taż-żona tal-euro fejn dawn is-servizzi għadhom mhumiex disponibbli.

Nista’ nieħu l-koronavirus mill-karti tal-flus?

L-ammont tal-virus li jista’ jiġi ttrasferit huwa tant żgħir li r-riskju ta’ infezzjoni huwa insinifikanti meta mqabbel ma’ dak minn uċuħ oħra li n-nies jiġu f'kuntatt magħhom ta’ kuljum. Il-BĊE qed jaħdem mill-qrib mal-laboratorji Ewropej biex jivvaluta l-imġiba tal-koronavirus fuq uċuħ differenti sabiex inkunu nistgħu niżguraw li l-immaniġġar tal-flus jibqa’ kemm jista’ jkun sikur. Jekk jogħġbok aqra l-blog post tagħna għal aktar informazzjoni.